Już postanowione. To WIRD ma być od przyszłego roku alternatywą dla wskaźnika WIBOR, a sam WIBOR odchodzi do lamusa. WIBOR konstruowany był w oparciu o stopy procentowe, po jakiej banki udzielały pożyczek innym bankom. WIRD będzie brał pod uwagę realne transakcje depozytowe zawierane przez podmioty przekazujące dane, czyli instytucje finansowe oraz z duże przedsiębiorstwa.
Wstępne przymiarki wskazują, iż WIRD będzie miał nieco niższe wartości niż WIBOR. Od około 0,5 do 2,0 punktów procentowych – w zależności np. od tego do jakiego terminu WIBOR się odnosimy (np. O/N, 3M, 6M itp.). Sam WIRD w założeniu ma się odnosić do transakcji O/N. Dziś (06.09.22) WIRD wynosi 6,165%, zaś WIBOR 3M (wskaźnik do tej pory najczęściej stosowany dla kredytów) wynosi 7,16%. Czyli jest różnica prawie dokładnie 1%.
Ta różnica może oznaczać niższe odsetki od zawartych już umów kredytowych, w tym w szczególności od kredytów hipotecznych. Czy to jednak będzie bardzo istotna ulga? Na pewno bardzo różna, w zależności od tego jak duży mamy kredyt i ile czasu pozostało do jego spłaty.
Weźmy przykładowe założenie: 15 lat pozostającej spłaty, aktualne zadłużenie 200 tys. złotych i mamy różnicę w oprocentowaniu 1% (np. 6,5% vs 7,5%). Przeliczona ulga w poziomie raty, niewiele przekracza 100 złotych (1742 zł vs 1854 zł). Oczywiście, czym większy, nowszy i na dłuższy okres brany kredyt, tym bardziej różnica będzie widoczna. Szacunki mówią o średnim obniżeniu raty kredytu hipotecznego o około 250 złotych. Ale w każdym razie nie mamy co liczyć na jakiś ogromny przełom i ulgę pod tym względem. Rata liczona w złotych obniży się częściej o kilka niż o kilkanaście procent.
Trzeba przy tym pamiętać, że wszyscy oczekują w środę podwyżki stóp procentowych, a przy rosnącej inflacji może to nie być podwyżka ostatnia. W ślad za tym zapewne wzrośnie też i WIBOR i WIRD. Czyli też raty kredytów. Ale obniżenie rat dla kredytobiorców z tytułu zamiany WIBOR na WIRD nie odbędzie się w pustce gospodarczej. Stosunkowo łatwo przewidzieć zachowanie banków. A więc po pierwsze, dla nowszych kredytów obniżenie poziomu bazowej stawki zostanie zapewne zastąpione wyższą marżą dodawaną do stawki bazowej. Po drugie, banki zwiększą pobierane wynagrodzenia poza odsetkowe, może też poziom prowizji od kredytu. Po trzecie, banki będą mniej skłonne podwyższać oprocentowanie depozytów, powołując się na niską stawkę bazową.
Ale niskie i coraz niższe realne oprocentowanie depozytów będzie miało swoje konsekwencje gospodarcze. Na pewno nie będzie zachęcać do trzymania pieniędzy w bankach. Banków to bezpośrednio nie zaboli, bo póki co, mają nadpłynność. Zapewne zwiększy zainteresowanie instrumentami dłużnymi. Z kolei zainteresowania akcjami jeszcze teraz nie zwiększy – wobec poważnej perspektywy spowolnienia gospodarczego.
Jednak zmniejszone zainteresowanie lokatami stanie się też poważnym czynnikiem inflacjogennym. Może też sprzyjać budowaniu baniek spekulacyjnych. Może już nie na nieruchomościach. Bo jednak większość z nich była i jest finansowana nie gotówką, ale kredytem hipotecznym, który pozostanie drogi. Ale te dobra, które mogą być sfinansowane gotówką wyciąganą z kont – jak najbardziej. Trudno w tej chwili przesądzać, co to będzie. Może sztuka, może antyki, wina, zegarki? A może po prostu waluty w rodzaju euro, dolara czy franka szwajcarskiego? To wielce prawdopodobna możliwość, zważywszy na coraz bardziej niepewne czasy. A lokowanie w waluty sprzyjałoby osłabieniu złotego, a w konsekwencji byłoby dodatkowym czynnikiem inflacjogennym.
Jednym słowem, wybór WIRD, to niekoniecznie taka dobra informacja, nawet dla kredytobiorców, jak by się wydawało na pierwszy rzut oka.
Paweł Zaremba-Śmietański
